جابه جایی و دگرگونی اسطوره رستم در شاهنامه

نویسندگان

محمود رضایی دشت ارژنه

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

رستم یکی از پرآوازه ترین پهلوانان شاهنامه است. در شاهنامه، پدر او دستان، پدربزرگ او، سام و جدّ او نریمان است و اصل و نسب او از سوی مادر به ضحاک فرزند مرداس می رسد. با این اوصاف، روشن می شود که اسطورۀ رستم در شاهنامه به کلی دگرگون شده است؛ به این ترتیب که نه دستان پدر اوست و نه سام و نریمان، پدربزرگ و جد او هستند. از سوی دیگر، در اصل و نسب مادری او نیز، خلافِ آنچه در شاهنامه آمده است، ضحاک پسر مرداس نیست. بنابراین درواقع، شکل کهن تر اسطورۀ رستم این گونه بوده است که دستان، صفتِ رستم، نریمان، صفتِ گرشاسپ، مرداس، صفت ضحاک و سام، نام خاندانی بوده است که گرشاسپ از آن برخاسته است و بنابراین رابطۀ خویشاوندی که در شاهنامه دربارۀ اصل و نسب رستم بیان شده، در نتیجۀ دگرگونی و جابه جایی اسطوره شکل گرفته است و واقعیت ندارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جابه جایی و دگرگونی اسطورة رستم در شاهنامه

رستم یکی از پرآوازه ترین پهلوانان شاهنامه است. در شاهنامه، پدر او دستان، پدربزرگ او، سام و جدّ او نریمان است و اصل و نسب او از سوی مادر به ضحاک فرزند مرداس می رسد. با این اوصاف، روشن می شود که اسطورۀ رستم در شاهنامه به کلی دگرگون شده است؛ به این ترتیب که نه دستان پدر اوست و نه سام و نریمان، پدربزرگ و جد او هستند. از سوی دیگر، در اصل و نسب مادری او نیز، خلافِ آنچه در شاهنامه آمده است، ضحاک پسر مرد...

متن کامل

جابه‌جایی و دگرگونی اسطورة رستم در شاهنامه

رستم یکی از پرآوازه‌ترین پهلوانان شاهنامه است. در شاهنامه، پدر او دستان، پدربزرگ او، سام و جدّ او نریمان است و اصل و نسب او از سوی مادر به ضحاک فرزند مرداس می‌رسد. با این اوصاف، روشن می‌شود که اسطورۀ رستم در شاهنامه به کلی دگرگون شده است؛ به این‌ترتیب که نه دستان پدر اوست و نه سام و نریمان، پدربزرگ و جد او هستند. از سوی دیگر، در اصل و نسب مادری او نیز، خلافِ آنچه در شاهنامه آمده است، ضحاک پسر مرد...

متن کامل

مطالعه الگوی جابه جایی جریان برگشتی کانالیزه

جریان‌های برگشتی از مشهودترین عوارض در منطقۀ خیزاب ساحلی‌ محسوب می‌شوند. این عوارض از خط ساحل به سمت دریا امتداد دارند و دسته‌بندی آن‌ها طبق مکانیزم نیروهای کنترل‌کنندۀ حاکم بر منطقۀ خیزاب ساحلی است. در این پژوهش، نخست الگویی برای چگونگی نقل‌مکان کرانه ‌راستای جریان‌های برگشتی کانالیزه با استفاده از نرم‌افزار مایک 3/21ارائه شده است. در مرحلۀ بعدی الگوی ارائه‌شده از طریق رابطۀ سرک(CERC)  مورد صح...

متن کامل

علل جابه جایی مرزهای ایران در ادوار مختلف تاریخی

مرزهای ایران همواره در طول تاریخ چند هزار ساله این کشور متغیر بوده است. بررسی اسناد و منابع تاریخی ایران نشان می­ دهد که این تغییر به حدی بوده است که نفوذ حاکمیت ملی گاهی بسیار فراتر از فلات ایران و زمانی فقط به بخش کوچکی از فلات محدود می ­شده است. مرزها حتی در سراسر مدت حاکمیت یک سلسله ثابت نبوده و نسبت به قدرت و ضعف زمامداران هر سلسله تغییر می­ کرده است. بدین معنی که با هر پیروزی و جنگی، مرزه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

جلد ۵، شماره ۱۷، صفحات ۳۵-۵۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023